دیابت چیست؟
دیابت یک بیماری غدد درون ریز مزمن است که در نتیجه مقاومت به انسولین و اختلال در عملکرد سلول های بتا پانکراس ایجاد می شود. از جمله علائم آن می توان به ادرار بیش از حد (پلی یوری)، افزایش احساس تشنگی (پلی دیپسی)، خارش پوست و غشاهای مخاطی، افزایش اشتها، گرگرفتگی و ضعف عضلانی اشاره کرد.
دیابت چیست؟
به دلیل اختلالات متابولیک در این بیماری، لوزالمعده نمی تواند وظایف خود را به طور کامل انجام دهد، یعنی به طور کامل انسولین تولید نمی کند. این هورمون در پردازش قند نقش دارد و بنابراین برای بدن انسان نقش کلیدی دارد. با کمبود یا عدم وجود این هورمون، قند به جای تبدیل شدن به گلوکز، در سلول ها و بافت های بدن تجمع می یابد و عمدتاً از طریق ادرار دفع می شود.
اختلال در جذب قند منجر به اختلال در متابولیسم آب می شود که بر کلیه ها تاثیر منفی میگذارد و مقدار زیادی آب فرآوری نشده از آنها عبور می کند. اما این تنها یک طرف بیماری است. علاوه بر این، به دلیل کمبود انسولین در بدن، سلول ها نمی توانند قند و گلوکز را جذب کنند و از کمبود این مواد رنج می برند. همچنین کمبود انسولین منجر به مشکل در گردش خون در اندامها میشود و به همین دلیل زخمهای روی آنها به خوبی بهبود نمییابند و چرک میکنند.
انواع دیابت و تفاوت آنها
این بیماری را می توان به ۲ نوع اصلی تقسیم کرد:
دیابت نوع یک (یا وابسته به انسولین) با تولید ناکافی انسولین در بدن ایجاد می شود.
دیابت نوع دوم (غیر وابسته به انسولین)، که در آن سلولها و بافتهای بدن نسبت به انسولین حساس نمیشوند، اما هورمون ها در بدن بیش از حد کافی اند.
علت اصلی بروز این بیماری یک فرایند خود ایمنی است که سلول های بتا تولید شده توسط پانکراس را مورد هدف قرار می دهند. این سلول ها مسئول تولید انسولین هستند. با این حال، در کنار اینها، کارشناسان عوامل دیگری را نیز شناسایی می کنند که باعث تحریک این بیماری می شوند.
انواع دیابت و تفاوت آنها
در مورد دیابت نوع ۱، کاتالیزور اصلی اغلب یک عفونت ویروسی (سرخجه، آبله مرغان، اوریون، هپاتیت) یا استرس است.
به عنوان یک قاعده، این بیماری در عرض یک ماه علائم اولیه را در بیمار نشان می دهد.
دیابت نوع ۲ می تواند به دو دلیل ایجاد شود:
چاقی. بسته به درجه چاقی احتمال بروز بیماری را ۲ تا ۵ برابر افزایش می دهد.
وراثت خطر ابتلا به این بیماری را ۳-۶ برابر افزایش می یابد.
سایر عواملی که می توانند باعث این بیماری شوند:
اختلال در غدد (پانکراتیت مزمن)
اختلالات هورمونی در بدن (آکرومگالی، فئوکروموسیتوم)
استفاده طولانی مدت از برخی داروها
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی روی بدن
بارداری
اختلالات ژنتیکی
دیابت دوران بارداری
در طول بارداری، همه زنان تغییراتی را در حساسیت به انسولین و تحمل گلوکز تجربه می کنند. تغییرات هورمونی که در دوران بارداری رخ می دهد با افزایش تولید مقادیر زیادی هورمون استروئیدی همراه است. برخی از آنها مانند کورتیزول و پروژسترون تاثیر قابل توجهی بر گیرنده های سلولی دارند و مقاومت آنها را در برابر انسولین افزایش می دهند.
این امر منجر به افزایش سطح گلوکز خون می شود و نیاز به افزایش قابل توجهی در تولید انسولین توسط پانکراس دارد. در مواردی که توانایی های جبرانی لوزالمعده ناکافی باشد، متابولیسم قند از کنترل خارج می شود و وضعیتی به نام دیابت بارداری ایجاد می شود.
همچنین بسته به شدت علائم آن به ۳ مرحله اول (خفیف)، دوم (متوسط) و سوم (شدید) تقسیم می شود.
دیابت دوران بارداری
تفاوت نوع یک با دو چیست؟
بسته به نوع و شدت، بیماری، علائم آن متفاوت است.
دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ با بروز سریع و حتی می توان گفت ناگهانی علائم مشخص می شود. این بیماری فقط در چند روز ایجاد می شود. اغلب در مرحله اول فرد به کمای دیابتی می رود.
علائم:
تشنگی مداوم، بیمار بین ۴-۵ لیتر آب در روز مصرف می کند.
بوی استون از یک فرد که با هر بازدم تشدید می شود.
افزایش غیر مشخص اشتها به دلیل کاهش وزن
مراجعه مکرر به توالت (پلی یوری)، به ویژه در شب
مشکلات پوستی: خارش یا عفونت های قارچی
زخم های طولانی مدت به دلیل مشکل در گردش خون
دیابت نوع ۲
برخلاف نوع ۱، دیابت نوع ۲ به تدریج و در یک دوره زمانی طولانی ایجاد می شود. بیمار شروع به نشان دادن علائم غیر مشخصی مانند اختلال حافظه و کاهش توانایی کار، خستگی مداوم و اختلال بینایی می کند.
اغلب این بیماری به طور تصادفی تشخیص داده می شود.
علائم دیگر:
خستگی سریع
مشکلات پوستی: خارش، پوسته پوسته شدن
بهبود زخم ها زمان زیادی می برد.
تشنگی مداوم
مراجعه مکرر به توالت
تفاوت بیماری قندخون در زنان و مردان
ابتدا باید دانست که دیابت در مردان شیوع بیشتری دارد. اما میزان مرگ و میر ناشی از آن در زنان بیشتر است.
به طور کلی زنان به دلیل عوامل فیزیولوژیکی متفاوت، مانند داشتن توده چربی بیشتر نسبت به مردان، بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. زنان دارای هورمون جنسی به نام “استروژن” هستند و این هورمون، هورمونی است که بر سطح قند و چربی خون تاثیر می گذارد.
تفاوت دیابت در زنان و مردان
هورمون استروژن بر عملکرد انسولین تاثیر می گذارد و انسولین یکی از هورمونهای مهمی است که قند خون را برای استفاده به عنوان انرژی در سلولهای مختلف بدن کنترل می کند و در سوزاندن چربی در بدن نقش دارد.
زنان یائسه شانس بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ دارند زیرا بدن آنها استروژن کمتری تولید می کند و باعث می شود که آنها قادر به کنترل سطح قند خون خود نباشند.